Το πρόσχημα ήταν ένα πραξικόπημα εναντίον του Προέδρου της Κύπρου, στις 15 Ιουλίου, που υποκινήθηκε από τη στρατιωτική χούντα της Ελλάδας. Η Τουρκία έθεσε σε εφαρμογή το σχέδιό της για τη διχοτόμηση της Κύπρου. Παρά την ταχεία κατάρρευση του πραξικοπήματος και την αποκατάσταση της νόμιμης κυβέρνησης της Κύπρου, η Τουρκία προχώρησε σε δεύτερο κύμα εισβολής τον Αύγουστο, παραβιάζοντας τις συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός του ΟΗΕ, και επεκτείνοντας την κατοχή της σε σχεδόν σαράντα τοις εκατό της επικράτειας της Δημοκρατίας.

Σε μια σκόπιμη πολιτική εθνοκάθαρσης, η Τουρκία το 1974 κατέλαβε το 36,2% της κυρίαρχης επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας και απέλασε βίαια περισσότερους από 160.000 Ελληνοκύπριους από τα σπίτια και τις περιουσίες τους. Αυτοί οι εκτοπισμένοι άνθρωποι, οι οποίοι ουσιαστικά έγιναν πρόσφυγες στη δική τους χώρα, αποτελούσαν το 70% του πληθυσμού των κατεχομένων περιοχών και περίπου το ένα τέταρτο του συνολικού πληθυσμού του νησιού. Μέχρι σήμερα, αυτά τα άτομα στερούνται το δικαίωμα επιστροφής στα σπίτια και τις περιουσίες τους.