1878: Αρχή Βρετανικής Κυριαρχίας
Η στρατηγική σημασία της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο την καθιστά πολύτιμο στόχο για ξένες επεμβάσεις καθ' όλη τη μακρόχρονη ιστορία της. Από την αρχαιότητα μέχρι και τον 19ο αιώνα, το νησί αποτέλεσε πεδίο μάχης και διεκδικήσεων από διάφορες αποικιακές δυνάμεις. Το 1878, η Βρετανία αποκτά τον έλεγχο της Κύπρου από την Οθωμανική Αυτοκρατορία μέσω μιας συμφωνίας που της επέτρεψε να εγκαταστήσει τη δική της διοίκηση στο νησί. Παρά την αλλαγή της κυριαρχίας, οι Κύπριοι, Έλληνες και Τούρκοι, συνέχισαν να ζουν ειρηνικά σε μικτά χωριά και πόλεις, διατηρώντας μια σχετική αρμονία και συνεργασία στις καθημερινές τους δραστηριότητες.
1943: Σχηματισμός Τουρκικών Πολιτικών Κομμάτων
Η πολιτική δραστηριότητα της τουρκοκυπριακής κοινότητας άρχισε να οργανώνεται πιο συστηματικά κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Το πρώτο πολιτικό κόμμα της τουρκοκυπριακής κοινότητας, το ΚΑΤΑΚ (Κόμμα για την Προστασία της Τουρκικής Μειονότητας), ιδρύθηκε το 1943 και είχε ως κύριο στόχο τη διατήρηση της Βρετανικής αποικιακής κυριαρχίας, βλέποντας σε αυτήν μια προστασία έναντι των ελληνοκυπριακών εθνικών επιδιώξεων. Ένα χρόνο αργότερα, το 1944, ιδρύθηκε το Τουρκικό Εθνικό Κόμμα, το οποίο υιοθέτησε τις αρχές της Τουρκικής Δημοκρατίας και άρχισε να αναπτύσσει μια πιο ενεργή και εθνικιστική προσέγγιση στα ζητήματα της κοινότητας.
1955: Ένοπλος Αγώνας των Ελληνοκυπρίων
Στα μέσα της δεκαετίας του 1950, η ελληνοκυπριακή κοινότητα, απογοητευμένη από την αποτυχία των διαπραγματεύσεων για την εθνική αυτοδιάθεση, αποφάσισε να στραφεί στον ένοπλο αγώνα. Το 1955 ιδρύεται η ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών), υπό την ηγεσία του Γεωργίου Γρίβα, και ξεκινάει ένας μαχητικός αγώνας κατά της Βρετανικής αποικιακής διοίκησης. Ο στόχος ήταν η ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, ένα αίτημα που είχε απορριφθεί επανειλημμένα από τη Βρετανική Κυβέρνηση. Ο αγώνας αυτός, παρότι έφερε στο προσκήνιο τις ελληνοκυπριακές επιδιώξεις, δημιούργησε παράλληλα μια έντονη αντίδραση από την τουρκοκυπριακή κοινότητα, η οποία άρχισε να οργανώνει την άμυνά της υπό την προστασία της Βρετανίας.
1956: Υπόμνημα Νιχάτ Ερίμ
Το 1956, ο καθηγητής Νιχάτ Ερίμ, κατόπιν εντολής του Τούρκου πρωθυπουργού Ατνάν Μεντερές, ετοίμασε ένα υπόμνημα που πρότεινε τη γεωγραφική διαίρεση της Κύπρου σε ζώνες, ανάλογα με την εθνική καταγωγή των κατοίκων, και τη μετακίνηση πληθυσμών για τη δημιουργία ομοιογενών περιοχών. Αυτή η πρόταση, που είχε στόχο τον διαχωρισμό των Ελληνοκυπρίων από τους Τουρκοκυπρίους, αποτέλεσε τη βάση της τουρκικής πολιτικής για τα επόμενα είκοσι χρόνια. Η ιδέα της διχοτόμησης ήταν μια στρατηγική κίνηση που η Τουρκία άρχισε να προωθεί πιο ενεργά, υποστηρίζοντας ότι ο διαχωρισμός θα απέτρεπε περαιτέρω συγκρούσεις και θα διασφάλιζε την ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων.
1958: Διακοινοτικές Συγκρούσεις και Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου
Το 1958, οι εντάσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων κορυφώθηκαν, οδηγώντας σε διακοινοτικές συγκρούσεις. Η Βρετανική κυβέρνηση, βλέποντας την επιδείνωση της κατάστασης, πρότεινε ένα σχέδιο διχοτόμησης, το οποίο προκάλεσε έντονες αντιδράσεις. Ως αποτέλεσμα αυτών των συγκρούσεων και της έντονης διεθνούς πίεσης, οι κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Τουρκίας ήρθαν σε συμφωνία στις Συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου το 1959, οι οποίες προέβλεπαν τη δημιουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας ως ανεξάρτητο κράτος, με συνταγματικές εγγυήσεις για την προστασία των δικαιωμάτων των δύο κοινοτήτων.
1960: Ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας
Η Κυπριακή Δημοκρατία ιδρύεται επίσημα το 1960, ως ανεξάρτητο κράτος, με τη στήριξη των Συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου. Το σύνταγμα της νέας δημοκρατίας κατανέμει τις εξουσίες μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, με συγκεκριμένα ποσοστά συμμετοχής στις κυβερνητικές θέσεις. Παρά την αρχική αισιοδοξία, η πολυπλοκότητα και η διαχωριστική φύση του συντάγματος δημιούργησαν πολλά προβλήματα στη διακυβέρνηση, καθώς οι δύο κοινότητες άρχισαν να συγκρούονται για την κατανομή της εξουσίας.
1963: Κρίση και Διακοινοτικές Συγκρούσεις
Το 1963, ο Πρόεδρος Μακάριος πρότεινε συνταγματικές μεταρρυθμίσεις για την εξάλειψη των αιτίων προστριβής μεταξύ των δύο κοινοτήτων και τη βελτίωση της λειτουργίας του κράτους. Οι προτάσεις αυτές, ωστόσο, απορρίφθηκαν από την τουρκοκυπριακή ηγεσία και την Τουρκία, που τις είδαν ως απειλή για τα συνταγματικά δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων. Τον Δεκέμβριο του 1963 ξέσπασαν διακοινοτικές συγκρούσεις, που οδήγησαν στη δημιουργία τουρκοκυπριακών θυλάκων και στην άμεση παρέμβαση της Τουρκίας με απειλές εισβολής.
1974: Πραξικόπημα και Τουρκική Εισβολή
Στις 15 Ιουλίου 1974, η στρατιωτική χούντα των Αθηνών οργάνωσε πραξικόπημα στην Κύπρο, με στόχο την ανατροπή της νόμιμης κυβέρνησης του Προέδρου Μακαρίου. Η Τουρκία, εκμεταλλευόμενη το πραξικόπημα ως πρόσχημα, εισέβαλε στρατιωτικά στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου 1974, επικαλούμενη το άρθρο 4 της Συνθήκης Εγγυήσεως. Η εισβολή είχε ως αποτέλεσμα τον βίαιο διαμελισμό του νησιού, με την Τουρκία να καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα της Κύπρου.
Μετά το 1974: Εποικισμός και Παρατεταμένη Κατοχή
Μετά την εισβολή, η Τουρκία προχώρησε σε μαζικό εποικισμό των κατεχόμενων εδαφών, μεταφέροντας δεκάδες χιλιάδες πολιτών από την Ανατολία. Ο εποικισμός αυτός, που αποτελεί παραβίαση του διεθνούς δικαίου, είχε στόχο την αλλοίωση της δημογραφικής σύνθεσης του νησιού και τη διασφάλιση της τουρκικής κυριαρχίας στα κατεχόμενα εδάφη. Παράλληλα, οι Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες, που αποτελούν περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού του νησιού, εμποδίζονται από τις τουρκικές αρχές να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
1983: Ανακήρυξη Ψευδοκράτους στα Κατεχόμενα Εδάφη
Στις 15 Νοεμβρίου 1983, η τουρκοκυπριακή ηγεσία ανακήρυξε μονομερώς την κατεχόμενη περιοχή σε ανεξάρτητο κράτος, με την ονομασία "Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου". Αυτή η παράνομη αποσχιστική κίνηση καταδικάστηκε από τα Ηνωμένα Έθνη και την διεθνή κοινότητα, εκτός από την Τουρκία, η οποία ήταν και η μόνη χώρα που αναγνώρισε το νέο καθεστώς.
Διεθνείς Προσπάθειες και Συνεχιζόμενη Κατοχή
Παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας και τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, που απαιτούν την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων και την επιστροφή των προσφύγων, η Τουρκία συνεχίζει να αγνοεί τις διεθνείς αποφάσεις και να εδραιώνει την κατοχή της στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος, αν και συνεχίζονται εδώ και δεκαετίες, δεν έχουν οδηγήσει σε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση, ενώ η κατάσταση παραμένει μια ανοιχτή πληγή για την Κύπρο και τον λαό της.